یاس خوشبو ی عالم

حوادث شب اول قبر

اینکه شب اول قبر چگونه است و آن را چگونه درک می کنیم و عذاب آن تا چه حد است؟ و کیفیت عذاب برای مومن و کافر چگونه است؟ از جمله مباحثی است که ذهن هر انسان معتقد به جهان پس از مرگ را به خود مشغول ساخته است.

آن چه اتفاق می افتد

در شب اول قبر برای انسان حوادثی رخ می دهد از جمله سوال نکیر و منکر و فشار قبر و مسائلی از این قبیل، اما تفاوت بین شرایط مومن و کافر از زمین تا آسمان است.

از امام صادق(علیه السلام) نقل شده فرمود: وقتی که مومن از دنیا می رود 70 هزار فرشته او را تشییع می کنند تا او را به قبرش می رسانند. وقتی وارد قبر شد نکیر و منکر می آیند و از او سوال می کنند من ربک؟ پروردگارت کیست، دینت چیست و پیغمبرت کیست؟ او هم پاسخ می دهد پروردگار من الله است. پیامبر من حضرت محمد (صلی الله علیه واله وسلم) است و دین من اسلام است. امام فرمود: قبر این افراد به اندازه وسعت دید آنها است.

نکته ظریفی در این روایت هست. چون در روایات نیز گفته شده حدّ بصره یعنی به اندازه وسعت دیدی که آن شخص دارد قبرش را وسعت می دهند و دری از بهشت به سوی قبرش باز می کنند که از آنجا طعام های بهشتی و روح و ریحان برایش می فرستند.

سپس امام فرمود: این همان سخن خداوند متعال است که فرمود: «فأما إن کان من المقربین فروح و ریحان» یعنی این روح و ریحان در همین عالم قبر که در واقع عالم برزخ است می باشد و «جنت نعیم» یعنی فی الآخرة اما جنة نعیم که در این آیه آمده منظور آخرت است. پس پاداشی که به مومن وعده داده شده، یکی روح و ریحان که در قبر است و دیگری جنت نعیم در قیامت و آخرت است.

سپس حضرت فرمود: وقتی که کافر می میرد او را 70 هزار نگهبان آتش تا قبرش تشییع می کنند و او کسانی را که جنازه را تشییع می کنند به طوری که همه می شنوند جز انسان و جن قسم می دهد و می گوید اگر یک بار دیگر من بر گردم به دنیا نیکوکار می شوم. چون در آن موقع می فهمد کار به کجا منتهی شده؟ و یقول « ارجعونی لعلی أعمل صالحا فیما ترکت».

به اندازه وسعت دیدی که آن شخص دارد قبرش را وسعت می دهند و دری از بهشت به سوی قبرش باز می کنند که از آنجا طعام های بهشتی و روح و ریحان برایش می فرستند

فرشتگان عذاب به او می گویند: «کلا إنها کلمة هو قائلها» این حرفی است که می گویی ولی حقیقت این نیست و بازگشتی هم نیست. بعد فرشته ها می گویند اگر برگردد باز به همان جایی بر می گردد که نهی شده بود. وقتی که وارد قبرش می کنند و مردم رهایش می کنند و بر می گردند نکیر و منکر با ترسناکترین صورت ممکن سراغ او می روند و او را بر پا می دارند و شروع می کنند به سوال کردن از او و او در حالی که زبانش می گیرد و زبانش به اضطراب می آید و نمی تواند حرف بزند و قادر بر جواب گفتن نیست پاسخ می دهد. تازیانه ای از عذاب بر او می زنند که همه موجودات می لرزند. باز دوباره از او می پرسند که پروردگارت کیست؟ دینت چیست و پیغمبرت کیست؟ و او می گوید نمی دانم. به او می گویند ندانستی و در نتیجه هدایت و رستگار نشدی. بعد از جهنم دری به سوی قبرش باز می کنند و از آنجا آب جوشان و کثیف جهنم به عنوان غذا برایش می آید و این همان سخن خداوند متعال است که فرمود: «أما إن کان من المکذبین الضالین فنزل من حمیم» اگر از مکذبین وضالین باشد غذای آماده ای از حمیم برایش می آورند.

امام فرمود: این نزل و حمیم در قبر است و تصلیة حجیم در آخرت است. این گوشه ای بود از آنچه که در شب اول قبر بر مومن و کافر می گذرد.

چکیده

شرایط شب اول قبر برای مومن و کافر کاملا متفاوت است. برای مومن روح و ریحان خواهد بود و برای کافر تازیانه هایی از عذاب. قبر نیز در واقع همان برزخ است که افراد در آن خواهند بود.